Operatorzy telefoniczni usług stacjonarnych oferują linie miejskie analogowe i linie miejskie cyfrowe. Analogowe linie dobrze sprawdzają się dla klientów indywidualnych lub jak wewnętrzni abonenci centrali abonenckiej (klienckiej) a linie miejskie cyfrowe preferowane są do firm do sieciowania central abonenckich (firmowych) z centralą miejską operatora, nawet małych firm, ponieważ linie miejskie cyfrowe mają wiele możliwości.
Standard linii telefonicznej analogowej powstał ponad 100 lat temu (w zasadzie pod koniec 19 wieku wraz z pierwszymi centralami Strowgera 1889 r. ), sygnalizacja (wymiana informacji) polegała na pomiarze prądu w linii. W stanie spoczynku (odłożona słuchawka) obwód jest otwarty i prąd w obwodzie (w linii telefonicznej) nie płynie, po podniesieniu słuchawki linie jest zwierana opornością rzędu 600 Om. Taka metoda sygnalizacji (przekazywania informacji) była jedyna możliwa w epoce przekaźników i przełączników. Informacje wybierczą, ( jaka cyfra jest nadawana) była przesyłana szybkimi impulsami rozwarcia (tarcza obrotowa w starych telefonach) sygnał dzwonienia to nadawanie sinusoidy o częstotliwości 25 Hz i napięciu 70 V. W dobie elektroniki przekaźniki zastąpiono elektroniką, ale standard sygnalizacji jest ten sam z tym, że został rozbudowany o trzy rzeczy:
- Wybieranie w DTMF, (wybieranie tonowe), czyli duże szybsze nadawanie cyfr z telefonu
- Prezentacja abonenta dzwoniącego CLIP, pomiędzy pierwszym a drugim sygnałem dzwonienia telefon analogowy odbiera prezentacje CLIP nadaną z centrali i aby informacja został wyświetlona telefon musi mieć odbiornik CLIP i wyświetlacz, ale jest to związane z opóźnieniem o jeden dzwonek zanim prezentacja CLIP się pojawi
- Funkcja „flesz” , czyli możliwość przełączenia rozmowy na łączu analogowym do innego abonenta centrali abonenckiej (klienckiej) jest to funkcjonalność telefonu i centrali telefonicznej
Telefony analogowe stacjonarne i bezprzewodowe na rynku mają się dobrze w sensie sprzedaży i użytkowania ze względu na niską cenę i prostotę użytkowania i serwisu i niewielkie wymagania dla kabli. Kabel telefoniczne są ledwie 3 kat. a odległość od centrali do telefonu analogowego może wynosić nawet 3 km ponadto dla prostych telefonów analogowych stacjonarnych nie potrzeba zasilania lokalnego, są zasilanie z linii telefonicznej, czyli bezpośrednio z centrali, tą właściwość nazywamy „CB” centralna bateria i to jest następna zaleta technologii telefonów analogowych.
Najistotniejszą cechą linii analogowej jest przyporządkowanie numeru na stałe do kanału rozmównego, czyli do pary przewodów miedzianych, co w przypadku pojedynczej linii w domu lub pojedynczego abonenta centrali abonenckiej w firmie jest cechą oczywista i pożądaną, jeden telefon – jeden numer, ale przy sieciowaniu ( łączeniu) centrali abonenckiej w firmie z centralą miejską operatora poprzez linie miejskie analogowe jest cecha niepożądaną czyli wadą i jest nie korzystne, bo w ruchu wychodzącym wszyscy użytkownicy centrali firmowej będą się prezentować przypadkowym tym samym numerem linii miejskiej analogowej. A w ruchy przychodzącym sekretarka musi przełączyć rozmowę , lub na zapowiedzi słownej trzeba "do klepać" numer abonenta wewnętrznego docelowego. Ponadto jest jeszcze problem tranzytu : czyli możliwość przełączenia rozmowy przychodzącej z powrotem na miasto (lub przekierowania na miasto) np. na komórkę GSM, przy sieciowaniu do operatora liniami miejskimi analogowymi funkcjonalność tranzytu jest blokowana ponieważ brak jest kryterium rozłączenia. Na łączach cyfrowych nie ma z tym problemu bo wymieniane są depesze o rozłączeniu
Linie cyfrowe to stosunkowo nowa technologia w wielu odmianach, ale główną innowacją jest wymiana depesz komunikacyjnych (sygnalizacja) pomiędzy centralą miejską a centralą abonencką, trochę podobnie jak w sieci komputerowej LAN (wymiana depesz), dzięki czemu numer linii miejskiej nie jest przydzielony do kanału rozmównego na stałe tak jak ma to miejsce w liniach analogowych, i ta właściwość umożliwia nam budowanie dużych puli numeracji miejskiej dla abonentów centrali abonenckiej w firmie pomimo wykupieniu małej ilości kanałów rozmównych. czyli możemy mieć tyle numerów miejskich (nie kanałów rozmównych) ile abonentów wewnętrznych centrali abonenckiej
Dla przykładu: pomimo tego, że np. od operatora mamy np. wykupione 4 kanały rozmówne w niewielkiej rozsądnej kwocie abonamentu, możemy mieć tyle numerów miejskich ile chcemy np. 20, 50, 100, 500, 1000 itp. oczywiście nie ma sensu przesadzać, jak wyżej, wystarczy tyle numerów miejskich ile abonentów wewnętrznych plus nie wielki zapas.
Czyli abonent w centrali abonenckiej ma swój jakiś przyporządkowany numer miejski po wybraniu, którego jest osiągalny i gdy abonent wykona połączenia na miasto to prezentuje się tym swoim numerem niezależnie, którym kanałem cyfrowym wyjdzie na miasto, co jest nie możliwe, gdy centrala abonencka jest zsieciowana do centrali miejskiej po liniach miejskich analogowych, bo w ruchu wychodzącym abonent firmowy zaprezentuje się numerem miejskim jednym z czterech linii a przy próbie odzwonienia trafi na jakaś ogólna zapowiedź lub sekretariat w przypadku małej firmy sekretarka będzie wiedzieć, o co chodzi a w przypadku dużej firmy nie koniecznie, może nie wiedzieć, do kogo przełączyć rozmowę.
Czyli wnioski są dość oczywiste linie telefoniczne w systemie analogowym świetnie nadają się do domu, i jako abonent analogowy końcowy wewnętrzny w centrali firmowej ze względu na taniość i prostotę użytkowania dla niewymagających użytkowników.
Natomiast linie cyfrowe nadzwyczaj preferowane (zalecane) są do sieciowania (łączenia) centrali abonenckiej w firmie z centralą operatora. Choć czasem są wyjątki
Należy jeszcze wspomnieć o liniach wewnętrznych cyfrowych stosowanych (styk Up0) w abonenckich centralach telefonicznych. Sygnalizacja jest cyfrowa po kablu telefonicznym 3 kat. Zasięg do około 1 km. Telefon systemowy ma wiele funkcjonalności dodatkowych np. wyświetla informacje z centrali, stan centrali zajętość linii itp. Ale standard sygnalizacji cyfrowej dla telefonu systemowego nie jest standaryzowany pomiędzy producentami central telefonicznych, czyli np. nie da się przełączyć telefonu systemowego z centrali Alcatel OXO do centrali Slican lub do Centrali Platan i odwrotnie. Ze względu na cenę na ogół klient decyduje się tylko na kilka telefonów systemowych np. w sekretariacie i czasem dla dyrekcji. Telefon cyfrowe dedykowany ma wiele przewag funkcjonalnych w porównaniu do telefonów VoIP SiP właśnie ze względu na brak unifikacji, bo tu mamy prawdziwy wyścig technologiczny pomiędzy firmami produkującymi centrale telefoniczne.
I to są wstępne uwagi jak wykonać ofertę dla klienta wnioski są następujące:
Co do linii cyfrowych standaryzowanych są dwojakiego rodzaju?
- Linie miejski cyfrowe ISDN występują jak małe ISDN-y (2B+d) dwa kanały rozmówne (B) i kanał sygnalizacyjny (d) lub jako trakty cyfrowe (30B+d) 30 kanałów rozmównych i jeden kanał sygnalizacyjny
- Linie miejskie (i wewnętrzne) VoIP (SiP) ostatnio coraz bardziej popularne ze względu na niższe koszty. Technologia VoIP opiera się na dostępie do Internetu, ale warunkiem poprawnego działania są przyzwoite parametry prędkości transmisji w obie strony, ta technologia nie sprawdzi się gdy Internet dostarczany jest po miedzi (popularne DSL-e z prędkością ledwie 15: 1)
Ogólne różnice są takie, że w przypadku klasycznych ISDN-ów gwarantowane jest pasmo, (jakość) połączenia i nie możliwe są żadne ataki hackerskie, ponieważ centrale i sygnalizacja łącza są zamkniętą strukturą operatorów i dlatego takie łącza w miesięcznym abonamencie są droższe a jedyny atak, jaki można wykonać to atak fizyczny na zniszczenie centrali lub kabli
W przypadku technologii VoIP połączenia przechodzą przez ogólnie dostępną „chmurę” , czyli przez otwartą strukturę internetową, więc nie koniecznie jest gwarantowane pasmo, (jakość) połączenia i możliwe są ataki hackerskie, początki tej technologii w Polsce nie było obiecujące słabą infrastruktura, słabe dostępy do Internetu, ale po czasie infrastruktura internetowa jest coraz lepsza a producenci poprawili oprogramowanie i zabezpieczenia, dzięki czemu niezawodność wzrosła i jest coraz więcej takich wdrożeń. Ale warunkiem poprawnego działania musi być dobry dostęp do Internetu i na odpowiednio dobrym poziomie wykonana sieć LAN klienta i odpowiednio dobre urządzenia sieci LAN
Ale jaka jest istotna różnica pomiędzy portem klasyczny a portem VoIP? W łączności klasycznej pomiędzy dwoma portami klasycznymi Centrala telefoniczna przekazuje sygnalizacje i akustykę rozmowy przez siebie (przez swoje urządzenia), czyli to centrala odpowiada prawie w 100 % za jakość połączeń (po części ważna też jest, jakość kabli telefonicznych) w przypadku łączności VoIP mamy jak gdyby dwie warstwy (dwa aspekty łączności) sygnalizacja SiP, która zawsze dociera do centrali i centrala nadzoruje tą sygnalizację, czyli zarządza: zalogowaniem abonenta lub linii miejskiej VoIP do centrali, powiadomieniem o rozmowie, zarządza trwaniem rozmowy i rozłączeniem, natomiast pakiety głosowe zwane protokołem RTP nie przechodzą przez centrale VoIP tylko od abonenta "A" przez rutery i switche do abonenta "B" Czyli klient musi sobie zdawać sprawę, że nawet w nowej centrali telefonicznej VoIP centrala odpowiada za zestawienie i rozłączenie połączenia a za akustykę odpowiadają urządzenia LAN klienta (na ogół stare) i sposób skonfigurowania tych że urządzeń. I dlatego tyle zdań o tym aby w przypadku technologii VoIP SiP instalacja LAN klienta była na odpowiednio dobrym poziomie
Prosty przykład klient miał zsieciowane dwie centrale po VoIP ( poprzez Internet), ale miał jakiś stary tani ruter to raz na kwartał ten ruter się "zawieszał" i trzeba był zresetować, gdy informatyk wymienił ten stary ruter na nowy ruter Cisco problem z zawieszaniem się skończyły. W obciążonej sieci LAN klienta, gdy dla łączności głosowej (protokołu RTP) nie jest ustawiony priorytetu : "Quality of service" to czasem pakiety mogą nie dotrzeć na czas i mamy zakłócenia w akustyce. Dlatego w tekście jest tyle zdań, że gdy wchodzimy w łączność VoIP SiP to ta sieć LAN i urządzenia sieciowe LAN muszą być na odpowiednim poziomie technicznym.
Należy jeszcze wspomnieć o łączności GSM, popularnych komórkach, o których nie będziemy się rozwodzić , ale również numer GSM można podłączyć do klasycznej centrali, większość central abonenckich może mieć w opcji kartę GSM, do której można włączyć kartę SiM i mieć numer GSM osiągalny przez każdego abonenta wewnętrznego. Łącze GSM jest cyfrowe, ale ma ograniczenia: jeden kanał rozmówny dla jednego numeru, to ograniczenie wynika z faktu, że łączność GSM jest mobilna. Więc takie łącze nadaje się do sporadycznych łączności a nie nadaje się do infolinii gdzie jest duże natężenie ruchu, bo drugi lub trzeci abonent dzwoniący nie ustawi się w kolejce a „odbije” się od zajętości na poziomie operatora, ale jest druga dość popularna funkcjonalność bramki GSM w centrali telefonicznej a mianowicie wysyłania SMS-ów z aplikacji centrali lub z obcych aplikacji współpracujących z centralą telefoniczną
Gdy w jakieś lokalizacji nie ma dostępu do Internetu, ani klasycznych linii operatora, ale jest zasięg dla GSM no to wtedy będą to jedyne linie miejskie, jaki możemy podłączyć w danej lokalizacji do centrali abonenckiej
Obecne abonenckie centrale telefoniczne oferują wszystkie rozwiązania i tradycyjne i VoIP-owe i nie tyle chodzi o to, że jedna technologia jest lepsza a drugiej lub odwrotnie, tylko w zależności od już istniejącej infrastruktury kablowej, możliwości finansowych i potrzeb klienta bardzo często rozwiązania są zależne od zastanej infrastruktury, często są to rozwiązania tradycyjne, czasem VoIP-owe a bardzo często hybrydowe. Dlatego do każdego klienta należy mieć podejście indywidualne, aby rozwiązanie było optymalne. Zaletą technologii VoIP jest praca zdalna i sieciowanie dalekich obiektów, a zaletą rozwiązań tradycyjnych prostota taniość i niezawodność
Prosty przykład: większość central ma linie wewnętrzne analogowe i system funkcjonuje wiele lat, jeżeli telefon analogowy się zużyje, to klient w dowolnym markecie kupi sobie drugi telefon analogowy i podmieni stary na nowy bez wzywania serwisu, w przypadku telefonu VoIP trzeba go spozycjonować w siec IP: adres stały? Czy DHCP? I zalogować do centrali : numer, login, hasło i to już trzeba wezwać serwis a więc koszty
I jeszcze należy przypomnieć o jednym z podziałów central: na ogół w firmie mam jakąś fizyczną centrale telefoniczną, ale możemy mieć również centralę „wirtualną” od jakiegoś operatora, czyli u operatora na jakimś serwerze jest centrala wirtualna a do klienta jest wystawiona bramka VoIP lub telefony VoIP i różne usługi: zapowiedź, infolinie itp. niby jest taniej, chociaż nie do końca, bo płacimy jakąś miesięczną opłatę za taką centralę i gdy się policzy opłaty za kilaka lat to wyjdzie, że np. za około trzech lat użytkowania zapłacimy równowartość centrali klasycznej, (a centrale klasyczną można też kupić na raty), ale nie tu jest Problem a problem w niezawodności. Centrala wirtualna działa w oparciu o dostęp do Internetu, jeżeli ten dostęp ulegnie awarii nic nie działa nawet łączność wewnętrzna w obiekcie.
Centrali klasycznej owszem może ulec awarii linia miejska, ale łączność wewnątrz obiektu nadal będzie działać, ponadto możemy mieć kilku operatorów jak jeden uległ awarii to pozostali działają i nadal jest łączność na świat.
W zasadzie centrale wirtualne się sprawdzają jak nie ma biura i tylko kilka pracowników mobilnych z telefonami GSM, to faktycznie nie ma nawet gdzie zainstalować centrali klasycznej, a centrala wirtualna wprowadza dodatkowe usługi np. wywołanie grupowe, oczywiście działać to będzie różnie, bo np. ktoś jest poza zasięgiem, ponadto nie widzimy stanu innych abonentów, dłużej jest zestawiane połącznie, w przypadku natłoku na konkretnym maszcie GSM po prostu łączności chwilowo nie będzie, takie sytuacje zdarzały się w czasie loc-downu
I to są nadzwyczaj ogólne uwagi na temat łączności głosowej.
Należy jeszcze wspomnieć o dwóch zagadnieniach:
- Wielkości centrali telefonicznej
- Maksymalna możliwość rozbudowy centrali telefonicznej
Producenci oferują cały wachlarz central od bardzo małych kilku abonentów wewnętrznych
Do większych, średnich, dużych i bardzo dużych liczonych nawet w tysiącach abonentów.